Zmęczenie czy zapowiedź wypalenia zawodowego?

Zmęczenie i wypalenie zawodowe prowadzi do obniżonego poziomu energii i motywacji. Po czym więc poznasz, co się z Tobą dzieje? Kiedy spadek energii, który odczuwasz wynikający z przepracowania, z skumulowania się problemowych tematów czy kryzysowych sytuacji to zmęczenie, a kiedy ten spadek energii oznacza coś więcej.

Czym jest zmęczenie?

Zmęczenie to stan osłabienia następujący po okresie zmagania się z jakimś stresorem np. dużym obciążeniem pracą, łączeniem pracy z opieką nad dziećmi, nakładającymi się problemami, brakiem snu, intensywnego wysiłku umysłowego lub fizycznego. Obok lęku zmęczenie jest drugim objawem reakcji człowieka na stres.

Zmęczenie jest stanem awersyjnym, który nie pozwala na dalsze skupienie się na nieprzynoszących satysfakcji działaniach, ani na angażowanie się w nowe i istotne zadania. W takim ujęciu wiąże się ono z uczuciem znużenia – co ważne – z silną chęcią zaprzestania działań. To czy ulegniesz takiemu impulsowi, zależy od wielu czynników, w tym także od Twojego poziomu odporności psychicznej.

Jaki jest związek między odpornością psychiczną a zmęczeniem?

Jeżeli cechujesz się dużą odpornością psychiczną rzadziej będziesz doświadczać stresu w sytuacjach trudnych i dlatego możesz być mniej podatna na zmęczenie, niż wrażliwsze od Ciebie osoby. Częściej jednak może zdarzać Ci się nie słuchać sygnałów ostrzegawczych, jakie wysyła Twój zmęczony organizm. I choć na krótką metę możesz na tym skorzystać, bo skończysz zadanie, domkniesz kontrakt, zamkniesz projekt w terminie, to w średniej perspektywie czasowej możesz ponieść koszty w postaci pogorszenia wydajności, w dłuższej zaś – stracić zdrowie, czy wypalić, w tym co być może jeszcze lubisz robić zawodowo.

Jeżeli natomiast jesteś mniej odporna psychicznie, będziesz z pewnością wrażliwsza na wymagania jakie stają przed Tobą, zarówno w pracy, jak i w codzienności. Stresujące okoliczności i wydarzenia mogą wywołać u Ciebie silniejszą reakcję stresową, więcej nerwów, frustracji, zamartwiania się, więcej nieprzespanych nocy. Jako osoba wrażliwa jesteś bardziej narażona na negatywne skutki zmęczenia, dlatego tak ważne w Twoim przypadku będzie zastanowienie się, jak możesz zmienić okoliczności wywołujące zmęczenie np. warunki zatrudnienia czy otoczenie w pracy albo jeszcze lepiej, wzmocnić odporność psychiczną, dzięki czemu staniesz się mniej podatna na wpływ stresorów.

Bo tak to właśnie działa – ta sama sytuacja, ten sam stresor np. praca po nocach już od kilku tygodni, aby domknąć projekt w terminie – wywoła znacznie szybciej i w większym stopniu zmęczenie u osoby wrażliwej, niż u osoby z większą siłą i odpornością psychiczną.

Czym jest wypalenie zawodowe?

Wypalenie zawodowe definiuje się jako znaczący i długotrwały stan emocjonalnego wyczerpania, depersonalizacji i obniżonego poczucia osobistych dokonań. Wypaleniu zawodowemu mogą też towarzyszyć inne problemy zdrowotne np. podatność na infekcje, stany zapalne, problemy z wagą, problemy z ciśnieniem krwi.

Według Christiny Maslach, wypalenie zawodowe ma trzy wymiary:

• emocjonalny – wyczerpanie (zniechęcenie do pracy, obniżona aktywność, pesymizm, stałe napięcie i drażliwość, chroniczne zmęczenie);
• interpersonalny – depersonalizacja i cynizm (dystans i powierzchowność w kontaktach, mniejsza wrażliwość wobec innych);
• poznawczy – obniżone poczucie dokonań osobistych (niezadowolenie z rezultatów pracy, mniejsze poczucie skuteczności działań, utrata wiary we własne możliwości, poczucie marnowania czasu).

Jak objawia się zmęczenie, a jak wypalenie?

Zmęczenie często objawia się w postaci fizycznych symptomów, takich jak senność, brak energii, apatia, bóle głowy czy osłabienie. Wypalenie przejawia się nie tylko zmęczeniem, ale także cynizmem, obojętnością, brakiem satysfakcji zawodowej oraz uczuciem bezsilności, marnowania czasu.

Co pomoże przy zmęczeniu, a co przy wypaleniu?

Zmęczenie jest zazwyczaj stanem krótkotrwałym i ustępuje po regeneracji. Tak więc odpowiedni odpoczynek, sen lub relaksacja pomoże Ci zniwelować zmęczenie. A gdy pomimo odpoczynku, weekendu, urlopu… brak energii i motywacji się utrzymuje – jest to sygnał, że dzieje się z Tobą coś poważniejszego.

Wypalenie ma natomiast tendencję do rozwoju w dłuższym okresie czasu i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, zarówno psychicznych, jak i fizycznych, jeżeli zostanie zignorowane. Wypalenie trudno jest złagodzić poprzez krótki odpoczynek; często wymaga dłuższej przerwy, zmiany środowiska pracy lub stylu życia. Co ważne, najlepszym pomysłem gdy dostrzegasz u siebie symptomy wypalenia, wcale nie jest zmiana pracy. Zanim podejmiesz taką decyzję, jeżeli będzie ona konieczna, warto zadbać o swoją kondycję psychiczną oraz zrozumieć, co doprowadziło Cię do tego stanu. Z doświadczenia wiem, że czasami job crafting oraz praca nad sobą – zaopiekowanie swoich emocji, wzmocnienie wiary w siebie, zwiększenie asertywności w pracy, lepsza organizacja zadań i czasu, zadbanie o lifebalans, pasję poza pracą czy zdrowe nawyki – wystarczą, do tego aby symptomy wypalenia zaczęły ustępować.

Podsumowując, można powiedzieć, że ignorowanie zmęczenia wywołanego przez stresory w dłuższej perspektywie czasu, może Cię doprowadzić do wypalenia. A ile tego czasu potrzeba abyś doprowadziła się do takiego stanu, to już kwestia indywidualna, która w duże mierze zależy od Twojego poziomu siły i odporności psychicznej.  Zazwyczaj jednak objawy wypalenia zawodowego rozwijają się stopniowo i mogą wykraczać poza kilka miesięcy, a czasami nawet lat ignorowania chronicznego zmęczenia i stresu.

Jeżeli dostrzegasz u siebie symptomy wypalenia zawodowego lub po prostu chcesz lepiej poznać siebie, zrozumieć dlaczego pewne sytuacje Cię bardziej męczą niż innych oraz co zrobić aby to zmienić, zachęcam do skorzystania z oferty POZNAJ SIEBIE obejmującej badanie odporności psychicznej za pomocą testu MTQPlus, raport rozwojowy oraz 60 minutową sesję feedbackową online.

Aby zamówić przejdź do zakładki SKLEP.